Czym jest delirium tremens? Zrozumienie mechanizmu
Delirium tremens, często określane jako małpia gorączka, to najcięższa i najbardziej niebezpieczna forma zespołu abstynencyjnego występującego u osób uzależnionych od alkoholu. Pojawia się zazwyczaj po nagłym przerwaniu picia lub znacznym zmniejszeniu spożycia alkoholu, zwłaszcza u osób, które piły długotrwale i w dużych ilościach. Stan ten jest wynikiem przewlekłego nadużywania alkoholu, które prowadzi do zmian w funkcjonowaniu mózgu, szczególnie w zakresie neuroprzekaźników takich jak kwas gamma-aminomasłowy (ghaba). Alkohol działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy, a jego brak powoduje nadmierne pobudzenie neuronów, co manifestuje się szeregiem niepokojących objawów.
Objawy delirium tremens: Jak rozpoznać zagrożenie?
Objawy delirium tremens mogą pojawić się od kilku godzin do nawet kilku dni po odstawieniu alkoholu. Zazwyczaj zaczyna się od drżenia rąk (stąd nazwa „tremens”), które może być bardzo nasilone. Dołączają do nich niepokój, lęk, bezsenność i koszmary senne. Charakterystyczne są również zaburzenia percepcji, w tym omamy wzrokowe, słuchowe i dotykowe. Osoba w tym stanie może widzieć lub słyszeć rzeczy, których nie ma, często są to przerażające lub agresywne wizje. Mogą pojawić się również zaburzenia świadomości, dezorientacja co do miejsca, czasu i własnej osoby, a także wzrost ciśnienia krwi, przyspieszone tętno i gorączka. Poty są bardzo obfite, a skóra może być zimna i wilgotna. W niektórych przypadkach mogą wystąpić drgawki, które są stanem bezpośredniego zagrożenia życia.
Czynniki ryzyka i przebieg choroby
Ryzyko wystąpienia delirium tremens jest wyższe u osób, które:
* Piją alkohol przez wiele lat i w dużych ilościach.
* Mają za sobą epizody delirium tremens w przeszłości.
* Cierpią na inne choroby współistniejące, zwłaszcza choroby wątroby, trzustki czy układu krążenia.
* Doświadczyły urazów głowy.
* Są niedożywione lub mają niedobory witamin, szczególnie z grupy B.
Przebieg delirium tremens jest zazwyczaj ostry i może trwać od kilku dni do tygodnia, a nawet dłużej. Bez odpowiedniego leczenia śmiertelność może sięgać nawet 20%. Dlatego tak kluczowe jest szybkie rozpoznanie i profesjonalna pomoc medyczna.
Leczenie delirium tremens: Potrzeba interwencji medycznej
Delirium tremens jest stanem wymagającym natychmiastowej hospitalizacji i intensywnego leczenia. Kluczowe jest zapewnienie bezpiecznego środowiska dla pacjenta, aby zapobiec samookaleczeniom lub ucieczce. Leczenie polega przede wszystkim na łagodzeniu objawów abstynencyjnych i zapobieganiu powikłaniom. Stosuje się leki z grupy benzodiazepin, które działają uspokajająco i przeciwdrgawkowo, przywracając równowagę neuroprzekaźników. Podaje się również witaminy, zwłaszcza tiaminę (witaminę B1), aby zapobiec rozwojowi encefalopatii Wernickego, poważnego powikłania neurologicznego związanego z niedoborem tej witaminy. W zależności od stanu pacjenta, konieczne może być podawanie płynów dożylnie, elektrolitów oraz leków regulujących ciśnienie krwi i tętno. Monitorowanie stanu pacjenta jest kluczowe przez cały okres leczenia.
Powikłania i długoterminowe skutki delirium tremens
Nawet po skutecznym leczeniu, delirium tremens może pozostawić pewne konsekwencje. Do potencjalnych powikłań należą: zaburzenia poznawcze, trwałe zmiany w mózgu, problemy z pamięcią i koncentracją. Osoby, które przeszły epizod delirium tremens, są w grupie podwyższonego ryzyka rozwoju chorób psychicznych, takich jak depresja czy psychozy. Kluczowe jest, aby po wyjściu ze szpitala pacjent kontynuował terapię uzależnienia od alkoholu, w tym psychoterapię i ewentualnie leczenie farmakologiczne, aby zapobiec nawrotom choroby i zmniejszyć ryzyko kolejnych epizodów delirium tremens. Wsparcie rodziny i grupy wsparcia również odgrywa nieocenioną rolę w procesie zdrowienia.
